Yadda na zama shugaban sashen Hausa na gidan rediyon Muryar Amurka- Leo Keyen

Mista Leo Keyen shi ne shugaban sashen Hausa na gidan Rediyon Muryar Amurka da ke birnin Washinton DC. Ya bayyana yadda ya zama shugaban sashen Hausa na gidan rediyon Muryar Amurka da kuma bambancin aikin jarida a Amurka da kuma Najeriya. Aminiya: Shin  wane ne Leo Keyen?Leo: Sunana Leo Keyen, an haife ni a Jihar […]

Mista Leo Keyen shi ne shugaban sashen Hausa na gidan Rediyon Muryar Amurka da ke birnin Washinton DC. Ya bayyana yadda ya zama shugaban sashen Hausa na gidan rediyon Muryar Amurka da kuma bambancin aikin jarida a Amurka da kuma Najeriya.

Aminiya: Shin  wane ne Leo Keyen?
Leo: Sunana Leo Keyen, an haife ni a Jihar Filato da ke Arewacin Najeriya kimanin shekara 59  da ta gabata. Na kammala makarantar firamare  ta Yalwan Shendam a Jihar Filato a shekarar 1969, na kuma kammala sakandare  ta Kuru (GSS  KURU) a 1974, daga nan na wuce  Jami’ar Bayero  ta Kano  mai reshe  a Zaria, nan kuma na kare ne a shekarar 1979, sannan na yi hidimar kasa ta shekara 1.
Aminiya: Yaushe ka fara aikin  jarida?
Leo: A lokacin da na yi digiri ba a fara kwas din koyar da aikin jarida ba, na yi digiri ne  a kan  harshen  Faransanci da kuma Tarihi, bayan  na kammala yi wa kasa hidima sai na fara aiki a gidan talabijin na  Najeriya (NTA Jos). Ina wannan aikin ne aka kawo mu birnin New York da ke Amurka don mu koyi  aikin  jaridar na tsawon shekara  guda, wanda ya kunshi aikin rediyo da na talabijin. Bayan mun kammala sai  muka bude PRTb.
Aminiya: Mene ne PRTb?
Leo: PRTb na nufin Plateau Radio Telebision, wato gidan rediyo da talabijin mallakar Jihar Filato.
Aminiya: To a wane mataki kuka fara aikin ganin ku ne kuka bude wannan gidan rediyo?
Leo: Na fara ne a matsayin mai nemo labarai da rubutawa, daga nan na zama Shugaban sashen harkokin yau da  kullum (News and Current  Affairs), sannan na zama  Babban Edita,  to ina rike da mukamin ne aka  fada siyasa sosai, wato a  shekarar 1991, bayan  mulkin  Janar Babangida ke nan.
Aminiya: To tun da ka dawo karatu a New York  shin  akwai  wani  aiki  da ka yi  baya  ga  aikin  jarida?
Leo: A’a, amma ka san aikin jarida idan har ya shige ka, to ba ka iya barin sa, bayan mun yi siyasa daga  baya aka zo aka nada ni Shugaban gidan rediyon na PRTb. Ina rike da wannan mukamin na shugaban  gidan Rediyon ne sai  gwamnatin Marigayi  Janar  Sani Abaca  ta  karbe mulki, sai aka dakatar  da mu, sai na koma na kafa gidan jarida  mai  suna ‘DETAILS’ a karkashin kamfanin MEDIA WAbE PRODUCTION, wannan kamfanin ya yi suna sosai a Jihar Filato a wancan lokacin. Muna  cikin buga wannan jaridar sai muka  koma  samar da labarai ga gidajen rediyo da talabijin har da hotuna da na bidiyo, muna sayar wa wadannan gidajen yada labarai da ke cikin Jihar Filato.
Aminiya: Shekara nawa ka yi kana tafiyar da wannan kamfanin samar da labarai mai zaman kansa?
Leo: Shekara biyar na yi cur ina aikin dan jarida mai zaman kansa.
Aminiya: Shin wannan kamfanin mai zaman kansa naka ne kai kadai ko kuwa na hadin gwiwa ne?
Leo: Na samar da kamfanin ne ni kadai, amma na  janyo wadansu ’yan uwana muke tafiyar da shi, sai muka yi  rashin sa’a kamfanin bai yi tsawon rai ba, domin babu wanda  zai tallafa mana, ba kamar kudancin Najeriya  ba ne, domin mu nan ba ma samun tallace-tallace, abin da ya kawo  durkushewar  kamfanin ke nan. Mun kasa biyan kudin  sauran  mutanen  da ke yi mana  aiki.
Aminiya: Ita wannan jaridar iyakacinta cikin Jihar Filato ce kawai?
Leo: Ai mujalla  ce, kuma  ba kullum muke  buga ta ba, kuma ka san harkar jarida abu ne da ke bukatar  kudi masu yawa kafin ta mike.
Aminiya: To da yake ka yi aikin jaridar gwamnati, kuma ka yi na mai zaman kansa yau kai ne  shugaban  sashen Hausa  na  gidan rediyon muryar Amurka, shin wane lokaci aka faro wannan tafiya na  shugabancin wannan sashen?
Leo: To bari in ba ka dan takaitaccen  tarihi, a lokacin da na zo karatu  a New York, ka san a nan Amurka  ba za ka kammala  aikin jarida ba sai an kai ka wata kafar yada labarai ka koyi ainihin aikin jarida, ka  gane wa idanunka har ma ka bada taka  gudunmuwar wajen gudanar  da aikin, to ni da aka tashi turo ni irin koyon wannan aikin sai aka kai ni gidan wani rediyo mai suna W.A.J CHANNEL 7, yau  ana  kiransa Discobery  Channel, a  wannan wurin ne na kara samun sha’awar in sake  dawowa  Amurka  domin  in yi aikin jarida a Amurka, kai har lokacin da nake shugaban gidan rediyon Jihar Filato kullum ina  tunanin  yaya  za a yi in sake dawowa Amurka domin in yi wannan aikin, ina nan Najeriya sai na samu labarin cewa  wannan kujerar shugabancin sashen Hausa na  wannan gidan rediyon  babu kowa a kanta, kuma  ana  nema, sai na aiko  da takardar nema, aka gayyace ni in zo , aka  gwada  ni  aka kuma  ce na cancanta, sai  aka dauke ni, to ka ji yadda har na zo nan.
Aminiya: Kana nufin ba ka san kowa ba haka kawai  daga  gwada  ka ne suka dauke ka?
Leo: Na san kowa mana, wato aikin jarida shi ne kowana, nan babu ruwansu da irin yadda ake yi a Najeriya, idan ka yi sai ka nuna musu ba ta da kumbuya-kumbuya, idan kuma ba ka iya ba duk za su  gani,  to idan ka san wadannan,  to su ne  mutanen da za su sa su ba ka aiki,  amma ba wani mutum ba.
Aminiya: To ka yi shugabanci a gidan rediyo  a Najeriya, yau  kana yi  a nan Amurka,  wane  bambanci  za ka ce  akwai  na  shugabanci  kafin mu je  ga  shi  kansa  aikin?
Leo: Akwai bambanci sosai, na daya, ina son ka  gane  cewa  duk  wanda ka ga  yana aiki  a nan, to kwararre  ne,  don haka  shugabantar  kwararre  da mai  koyo  ka san  akwai  bambanci, domin da kyar  ake  koyon aiki, ina  nufin ba za ka zo nan ka ce a nan  ne za ka koyi  aikin ba,  duk  wanda  ka ga  an kawo  to ka tabbata ya kware , sabanin irin namu  na gida, idan ka zo  ba ka san wannan aikin ba, to za ka sha  bani, domin kuwa nan ba makaranta ba ne, kowa ka gani ya goge, don haka kai ma sai ka duba ka gani,  domin ka san nan ba karamin  gidan rediyo ba ne, da duniya kake  magana,  don haka  tilas  ma’aikata su kasance  kwararru,  to  ashe  ka ga  shugabanci a irin wannan yanayi  ya sha  bamban da na wanda ka  sani a  gida Najeriya. Nan gidan nuna gwaninta  ne, wani abu kuma ba ya ga iya aikin zunzurutunsa, akwai  bukatar  kwarewa a kwamfuta, idan wai don kana ganin ka iya aikin rediyo,  amma  ba ka iya  sarrafa kwamfuta ba,  to  kana da sauran aiki, saboda haka dole ka hada biyu, domin babu mai lokacin koya  maka, to  abu  na  uku kuma shi ne, idan kana aiki nan kana da kariyar cin zarafi, ba kamar gida Najeriya  ba, inda wani zai ce don me ka bari aka yi amfani da labari  kaza alhali ka san ya  shafi  gwamnati,  nan kuwa ko Shugaba Obama  ya yi ba daidai ba  sashen  Hausa  na da  damar yada wannan labarin, akwai  abin da ake kira da Turanci JOURNALISTIC  WORLD, wato  kariya daga cin zarafi daga wani ma’aikacin gwamnati ko dan kasuwa muddin labarinka na da  tushe.
Aminiya: To  na  lura nan kai da ma’aikatan Sashen Hausa ba ku yi kama da ubangida da yaransa ba, domin  sau  tari  sai in ga ka fita ofishinka kana  ziyartar ma’aikata maimakon su rika  zuwa ofishinka  suna cewa ranka ya dade, shin  yaya shugabancin yake  nan da wanda ka yi a gida Najeriya?
Leo:Kai  gida ai ba shugabanci ake yi  ba,  izza da nuna isa ake yi, ko kuma  tsorata  ma’aikaci, wannan ba ya  kawo  ci gaba, wannan aikin da muke yi nan na kwakwalwa da  basira  ne, don haka idan mai gidanka  ya lallabe  ka  sai ya  amfana  da basirarka  sosai, domin sai kana da kwanciyar  hankali ne za ka iya bada  gudunmuwarka  a  aikin.
Aminiya: Wacce shawara za ka bayar domin aikin jarida ya inganta a Najeriya?
Leo: Kai Ladan kada in bata  maka lokaci ni ma in bata nawa,  batu na gaskiya shi ne sai ire-irenmu da  muka zo nan muka yi wannan aikin mun koma gida, mun bude irin kafafen yada labarai, domin mu mutunta wannan  aikin, mu karrama shi,  har wadansu  su gani daga  gare  mu su koya,  amma  idan ba  haka  ba  ni  dai  ban san wata hanya ba, domin muddin gwamnati na da muhimmiyar rawar takawa cikin  wannan aikin, to  gyaran sa  sai  ikon Allah.
Aminiya: Yaya batun bada  dan abin ihsani nan wanda a Najeriya ake  kira ‘Brown enbelope’ a Amurka?
Leo: Yaya za ka yi shi a nan, bari  in ba ka wani  labara, akwai  wani Minista a Najeriya da ya zo nan  gidan rediyo, bayan mun gama hira da shi muna yi masa  rakiya, sai  ya fito da kudi ya ba mu, muka tambaye shi na mene ne? Sai ya ce ya ba mu ne, muka ce masa, ai nan  ba a  karba, mun gode.   Idan mutum ba mai hadama da  zalama  ba ne,  ba ka bukatar wani ya zo nan ya ba ka sisin kwabo, domin an duba irin aikin da za ka yi, kuma an dubi matsalolinka bakin gwargwado,  duk  an san  matsalolinka cikin albashinka  har ka  samu  ragowar  da  za ka ajiye wani  abu. Hanyoyi suna da kyawu, ga wuta, ga ruwa,  abinci  arha  ba ka bukatar komai da za ka ce albashinka ba zai iya yi maka  ba.
Aminiya: To amma ka san a Najeriya kafofin yada  labarai  da yawa ba sa biyan  ma’aikatansu a irin wannan yanayi, yaya kake son mutum ya yi ke nan?
Leo: To  kuma  maganarka  gaskiya  ce, idan bera na  da  sata,  to  daddawa  ma na da  wari,  sau  tari  sai  ka ga  cewa dan jarida cuku-cuku  babu abin da  iya yi wa  kansa, to  amma domin ba ka da aiki  sai ka ce  bari  ka koma  sana’ar  sata?  ai  doka  ba  za ta  kyale  ba.
Aminiya: To ina  mafita  ke nan?
Leo: To  batu  na  farko  shi ne, ’yan jarida su rika neman ilimi,  kada  su  gaji  da  neman ilmin aikin jarida, musamman abin da  ya  shafi kwamfuta, domin  duniya canzawa take yi, idan ba ka kware  a kanta ba, to wallahi  wata  rana  sai  a yi  ba da  su  ba.
Aminiya: Batun iyali fa?
Leo: ’Ya’yana biyar. Biyu ne suke makaranta sauran sun kammala,  akwai daya da za ta zo nan Amurka  ta yi digiri na biyu a kan abin da ya  shafi aikin jarida,  sai dan autansu na ga  ya matsa  da daukar kyamarar  daukar  hoton bidiyo,  ko shi ma  aikin  jaridar zai yi  ban sani ba, idan abin da  yake so ke nan sai in ce Allah Ya ba shi sa’a.